Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy synonimy i wyrazy bliskoznaczne są tym samym. Jeśli chcesz poznać odpowiedź, zapoznaj się z poniższym artykułem.
Synonimy a wyrazy bliskoznaczne
Synonimy to wyrazy o równoważnym znaczeniu, mogą być używane zamiennie w różnych zdaniach, ale przekaz pozostanie ten sam (nazywamy je równoznacznymi lub całkowitymi).
Wyrazy bliskoznaczne (nazywane też synonimami bliskoznacznymi) to natomiast wyrazy o podobnym znaczeniu.
Granica między nimi jest dość płynna i czasami trudno jest wskazać, z którymi mamy do czynienia.
Przykład synonimu: przenośnia – metafora
Przykład wyrazów bliskoznacznych: wiersz – ballada, oda, sonet, poemat
Podział synonimów
Synonimy mają kilka rodzajów klasyfikacji. Najpopularniejszy jest jednak ich podział ze względu na kryterium znaczeniowe i barwę uczuciową. W związku z tym wyróżniamy synonimy semantyczne i stylistyczne.
Synonimy semantyczne opisują dane zjawisko, przedmiot lub pojęcie, obejmując różne odcienie znaczeniowe.
Przykład: ładny, piękny, cudowny
Z kolei w przypadku synonimów stylistycznych najważniejsza jest barwa uczuciowa. Dzielą się one na kilka rodzajów:
- chronologiczne – wyrazy zróżnicowane pod względem czasu, np. binokle – okulary;
- stylowe – wyrazy, które występują głównie w stylu artystycznym lub podczas wzniosłych przemówień, np. mąż – małżonek;
- emocjonalne – wyrazy, które różnią się barwą uczuciową, np. pies – kundel;
- środowiskowe – wyrazy o podłożu środowiskowym (charakterystyczne m.in. dla gwar), np. samochód – gablota;
- terytorialne – wyrazy używane w danym regionie, np. ziemniak – pyra.
Oprócz wymienionych wyżej rodzajów można spotkać jeszcze podział na synonimy różnordzenne (np. wesoły – uśmiechnięty, radosny) i wspólnordzenne (np. wiek – wiekowy, wieczny, wiekuisty). Różnica między nimi jest widoczna na pierwszy rzut oka, ponieważ pierwsze z nich należą do jednej rodziny wyrazów, a drugie nie.
Synonimy możemy ponadto podzielić na bliższe i dalsze ze względu na zakres pojęciowy. Te, które mają szersze znaczenie to hiperonimy (np. owoc – jabłko), a te mające szersze, bardziej szczegółowe znaczenie to hiponimy (np. ubranie – spodnie).
Warto dodać, że przeciwieństwem synonimów są antonimy, czyli wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu, np. młody – stary.
Do czego służą synonimy i wyrazy bliskoznaczne?
Zarówno dzięki jednym, jak i drugim można zwiększyć bogactwo wypowiedzi oraz uniknąć powtórzeń. Pomagają nam także precyzyjniej wyrażać myśli. Tekst wówczas staje się bardziej czytelny i łatwy w odbiorze.
Komentarze